Web Analytics Made Easy - Statcounter

همشهری آنلاین - هوشنگ صدفی: حتماً در مراودات روزانه گاهی چشمتان به این هم‌محله‌ای‌ها افتاده اما کمتر کنجکاو شده‌اید آنها که هستند و از چه زمانی و چگونه به این محله آمده‌اند. شاید یک دلیلش این باشد که ما همواره مهمان‌نوازان خوبی بوده‌ایم و همزیستی مسالمت‌آمیزی با اقوام و اقلیت‌های دینی داشته‌ایم. اما برای پاسخ به پرسش‌هایی که مطرح کردیم باید تاریخ را ورق بزنیم و به گذشته‌های دور برگردیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در زمان جنگ جهانی اول خط آهن هند تا نزدیکی میرجاوه در مرز ایران امتداد یافته بود. یادمان باشد در آن زمان کشوری به نام پاکستان نبود و ما با کشور هند همسایه بودیم. در سال ۱۹۱۸ میلادی، ۶۰۰ کارگر هندی برای ساخت امتداد خط آهن از طریق دزدآب (اسم قدیم زاهدان) و میرجاوه به خاک ایران آمدند. ساخت راه‌آهن، راه ارتباطی ایران با هند را تسهیل کرد که نتیجه آن رونق تجاری دزدآب و استقرار تجار هندی در منطقه بود. در زمان رضاشاه، جمعیت دزدآب(زاهدان) حدود ۵ هزار نفر بود که حدود ۳ هزار نفر از آن را اتباع خارجی تشکیل می‌دادند. در سال ۱۳۱۴ شمسی، رضاخان با دیدن سیک‌های هندی در زاهدان، به خاطر پوشش ظاهری ریش و عمامه آنها، این شهر را «زاهدان» نامید. برای شناخت هرچه بیشتر آنها با دو نفر از ریش‌سفیدان جامعه سیک‌ها در منطقه ۱۲ گپی زده‌ایم که خواندنی است.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید 

 تاجرانی که ماندگار شدند

«موهیندر سینک پت والیا» از هیئت امنای سیک‌های ایران در باره حضورشان در تهران می‌گوید: «پیشینه حضور هندی‌ها در ایران به بیش از ۱۲۰ سال می‌رسد. عده‌ای از آنها جزو سربازان هندی ارتش انگلیس و بقیه تاجران هندی ساکن دزد آّب بودند. اغلب تاجران به خاطر مجاورت هند با ایران چای، پارچه، شکر و ادویه به ایران حمل می‌کردند. در آن زمان کشوری به نام پاکستان وجود نداشت بلکه هندوستان با ایران هم مرز بود. بعدها با درگیری فرقه‌ای درهند و پاکستان، تجارت با هندوستان دچار رکود شد، از این‌رو اغلب تاجران ساکن در زاهدان برای رونق کار به بیرجند، اصفهان، تهران و مشهد کوچ کردند. این دسته از سیک‌ها برگه اقامت داشتند و به آسانی در داخل ایران‌ تردد می‌کردند. بعدها بچه‌هایی که در ایران متولد شدند به تابعیت ایران درآمدند و شناسنامه و گذرنامه ایرانی گرفتند. اما بیشتر هندی‌های میانسال و سالخورده اغلب تبعه هندوستان هستند. جوانان هندی متولد در ایران حتی به خدمت سربازی نیز اعزام شدند و به خاطر اعتقادات مذهبی مبنی بر کوتاه نکردن موی سر، مسئولان حکومتی آنها را از تراشیدن موی سر در دوره سربازی معاف کردند. ‌»
موهیندرسینک درباره فعالیت هندی‌های ساکن ایران می‌گوید: «قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به خاطر داشتن مشاغل متفاوت تعداد افراد جامعه هندی درایران بیشتر بود اما بعدها جامعه هندی برای تأمین معیشت و ادامه تحصیل فرزندان به کشورهای اروپایی، امریکا، کانادا، دوبی و هند مهاجرت کردند. بیشتر افراد میانسال هم تابعیت هندی خود را حفظ کرده و همه ساله برگه اقامت خود را در ایران تمدید می‌کنند. البته درباره تابعیت بچه‌هایی که در ایران متولد شدند مشکلی وجود ندارد. ‌»

 مهاجرت سیک‌ها به تهران

«منجیت سینک شاهپوری» از معتمدان سیک ساکن در زاهدان می‌گوید: «افرادی که در شهرهای بیرجند، اصفهان و مشهد فعالیت داشتند بعدها به تهران مهاجرت کردند. حالا جز ۱۰‌ـ ۱۲ خانواده در زاهدان و اصفهان، همه سیک‌ها در تهران متمرکز شده‌اند. قبل از انقلاب اسلامی با رونق شغل لوازم یدکی کم‌کم جامعه سیک‌ها نبض بازار لوازم یدکی خیابان چراغ برق را به دست گرفتند اما با ورود جامعه کلیمی‌ها به این مشاغل، سیک‌ها رونق کسب و کار خود را ازدست دادند. با این‌حال عده‌ای همچنان در این مشاغل فعالیت دارند. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، هنگام برپایی عید سیک‌ها، بیشتر مغازه‌های ایرانی خیابان امیرکبیر نیز همزمان با سیک‌ها تعطیل می‌کردند چرا که با سیک‌ها ارتباط تجاری نزدیکی داشتند. ‌»
 منجیت سینک شاهپوری در باره مهاجرت جامعه سیک‌ها از ایران می‌گوید: «حضور شرکت‌های پیمانکاری خارجی فرصت خوبی را در اختیار هندی‌ها قرار داده بود چون آنها به زبان انگلیسی مسلط بودند و به راحتی با این شرکت‌ها فعالیت می‌کردند اما با تعطیلی این شرکت‌های خارجی، آنها برای ادامه فعالیت به کشورهای اروپایی، امریکایی و برخی از کشورهای خاورمیانه رفتند. در دوره قبل ازانقلاب اسلامی بیش از ۳۰۰ خانواده آنها در ایران زندگی می‌کردند که این تعداد به ۱۰۰ خانواده رسیده است. برخی از جوانان سیک در جامعه ایرانی جذب شده واغلب به مشاغل آزاد می‌پردازند. البته در بین این دسته از افراد بعضی در دوران دفاع مقدس در جبهه‌ها حضور داشتند از جمله دکتر سردارسینگ که بارها در بیمارستان‌های نظامی به معالجه افراد زخمی در جبهه‌های غرب می‌پرداخت. ‌»

 در کنار ایرانی‌ها ماندیم

«موهیندرسینک پت والیا» درباره کاهش فعالیت سیک‌ها در تهران می‌گوید: «بیشتر افراد فعال دهه ۵۰ در ایران تاکنون بازنشسته شده و فعالیت آنچنانی ندارند، حالا نوبت بچه‌هاست که بتوانند در مشاغل آزاد فعالیت کنند. به خاطر قواعد تابعیت، کمتر افراد هندی در مشاغل دولتی فعالیت دارند. رونق کسب و کار در ایران باعث شده بود که بیشتر افراد با خانواده‌های خود به ایران مهاجرت کنند، از این‌رو بعد از انقلاب اسلامی نتوانستند دوباره به هند برگردند چون با جامعه ایرانی اخت شده بودند و امکان فعالیت در هند را نداشتند. علاوه برآن مهمان‌نوازی ایرانی‌ها فرصت خوبی را برای کسب و کار در این کشور برای آنها رقم زده بود. اتفاقاً همه خانواده‌های هندی با وجود بمباران‌ها و سختی معیشت در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران همچنان در ایران ماندند. ‌»
موهیندرسینک درباره اقامت هندی‌ها در تهران می‌گوید: «نزدیکی به بازار و فعالیت‌های تجاری در منطقه ۱۲ باعث شد آنها این منطقه را برای سکونت انتخاب کنند. علاوه برآن عبادتگاه و مدرسه هندی‌ها در خیابان شهید قائدی، خیابان نورمحمدی، مقابل بیمارستان ایران واقع شده است، بنابراین برای سهولت در رفت و آمد جامعه سیک‌ها به محل کار و عبادت اغلب در خیابان‌های ظهیرالاسلام، منوچهری، هدایت، بهارستان وپیچ شمیران زندگی می‌کنند. فرزندان هندی در مدرسه هندی با سبک و سیاق آنها به تحصیل مشغولند هرچند که آموزش و پرورش ایران بر مسائل آموزشی آن نظارت دارد اما در این مدارس محتوای علمی به زبان انگلیسی تدریس می‌شود. در کنار آنها برخی از اعضای خارجی ساکن در ایران هم تحصیل می‌کنند. بیشتر کارکنان این مدارس را هندی‌ها و ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند. در مقطع پایانی دوره متوسطه برای همسان‌سازی تحصیل دیپلم، آزمون‌گرانی از هند به ایران فرستاده می‌شود تا با سطح تحصیلی هندی همسان باشد. ‌»

 خانواده، پایه دین و زندگی

موهیندرسینک پت والیا، درباره تعلیمات اعتقادات سیک‌ها به فرزندان در خانواده می‌گوید: «برخلاف ایرانی‌ها که اعتقادات و زندگی اجتماعی در خانه، مدرسه و مسجد به فرزندان آموخته می‌شود اما در جامعه سیک‌ها این نوع اعتقادات و مراسم فقط در خانواده به آنها آموزش داده می‌شود. در مناسبت‌های مذهبی همه خانواده با هم مشارکت دارند. آنها هر روز یک ربع مانده به ساعت ۸ تا ۹ صبح به عبادتگاه گورودوارا مراجعه کرده و به عبادت می‌پردازند. همچنین عصرها ازساعت ۶ و نیم تا ۷ ونیم به محل عبادگاه مراجعه می‌کنند. این نوع عبادت درکنار هم نوعی ارتباط برای اطلاع از اوضاع و احوال همدیگر است. بنابراین در چنین مجامعی برای خانواده‌هایی که نیاز به کمک داشته باشند کمک‌هایی توسط جامعه سیک جمع‌آوری می‌شود. اکنون ۱۲ خانوار در زاهدان زندگی می‌کنند و ۲ تا ۳ خانواده هندو نیز در تهران هستند که در مجامع ما مشارکت دارند. ‌»


پت والیا درباره وضعیت جوانان در جوامع دیگر می‌گوید: «زمانه عوض شده و درجوامع سیک‌ها جوانان کمتر با خانواده‌ها درمجامع عمومی مشارکت دارند؛ هرچند که این پدیده در تمامی جوامع و ادیان به گونه‌ای رقم خورده است. یک نکته را نباید فراموش کرد و آن اینکه خانواده‌های هندی با هم سازگاری خوبی دارند. اکنون برخی از فرزندان درکنار پدر و مادر زندگی می‌کنند. زنان هندی اهل زندگی و بساز هستند. جامعه هندی مثل سایر شهروندان ایرانی ازگواهینامه ایرانی، بیمه، مالیات و سایر حقوق شهروندی برخوردارند. زندگی درکنار ایرانیان مسلمان برای تک تک جامعه سیک‌ها جالب است چرا که همه آنها افراد مهمان‌نواز و مؤدبی هستند و کمتر در طول سال‌های اقامت با آنها مشکلی داشته‌ایم. در عناوین سیک عنوان سینگ به مفهوم جنگجو و شیر به کار می‌رود و یکی از پایه اعتقادات سیک، نتراشیدن موی سر و صورت است به همین خاطر برای مرتب کردن موها از عمامه استفاده می‌کنیم. البته در خانواده معمولاً این عمامه‌ها را کنار می‌گذاریم. ‌»

زندگی سیک‌ها

بیشترین جمعیت سیک‌های ایران در تهران ساکن هستند. در تهران، سیک‌ها موفق شده‌اند که معبد و مدرسه بسازند و کار و کاسبی خودشان را رونق بدهند. اسم گورودواره تهران به نام بنیانگذار آن «بایی‌گنگا سینگ سینگ سبا» است. این معبد در سال ۱۹۴۱ در تهران تأسیس شده است. محل معبد در بهارستان، خیابان ظهیرالاسلام، کوچه مشیرالمعظم قراردارد. در ورودی دیگر آن در خیابان نورمحمدی، بن‌بست عرب‌نیاست و پشت این ساختمان در کوچه‌ درویش، مدرسه‌ هندی‌ها به نام «کندریا ویدیالایا» قرار دارد. مدرسه هندی‌ها نیز به همت سیک‌های ایران در سال ۱۹۶۳ بنا شده که امسال پنجاه و یک سالگی آن را جشن گرفتند.  
سیک‌ها برای رسیدن به رستگاری به ۳ تکلیف توصیه می‌کنند. ۱‌ـ Nam japna 
(یاد خدا در هر زمان) ۲‌ـ Kirt Karna 
(کسب روزی حلال و زندگی صادقانه)  
۳‌ـ Vand Chhakna (تقسیم دارایی خود با فقرا). 

-----------------------------------------------------------------------------------------------

*منتشر شده در همشهری محله منطقه۱۲ در تاریخ ۱۳۹۳/۰۸/۱۷

کد خبر 791101

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: انقلاب اسلامی جامعه سیک ها خانواده ها ایرانی ها هندی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۸۴۷۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایت ژنرال هندی از حمله ایران به اسرائیل

تعداد بازدید : 3 کد ویدیو دانلود فیلم اصلی کیفیت 480 بازدید 22 حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل که در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به کنسول گری ایران در سوریه انجام شد، با تحلیل موجی از نظامیان ارشد کشورهای مختلف درباره تبعات نظامی و امنیتی‌اش همراه شده است. در همین راستا ژنرال جی دی بکشی سرلشکر ارتش هند به تحلیل و ارزیابی این حمله پرداخته که با زیرنویس فارسی می‌بینید و می‌شنوید.

دیگر خبرها

  • دوی نمادین با بزرگسالان اتیسم در تهران، رشت و ماهشهر
  • اجرای مسلمان شدن ژوزه مورایس چه بود؟
  • هند به نمایشگاه کتاب تهران نرسید،‌ یمن جایگزین شد
  • هندی‌ها به نمایشگاه کتاب تهران نمی‌آیند؟
  • برگزاری رویداد «هم‌مسیر اوتیسم» در ۳ شهر ایران
  • برگزاری دوی نمادین با بزرگسالان اتیسم در تهران، رشت و ماهشهر
  • روایت ژنرال هندی از حمله ایران به اسرائیل
  • حجاب، مهم‌ترین پایه استواری تدین خانواده و جامعه است
  • هزار و ۵۰۰ نفر عازم سرزمین وحی شدند
  • یولیا زوتوا: عروس ایرانی ها شدم و بسیار خوش شانس هستم